1- İş Hukukunda Haksız Fesih Nedir?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. ve 25. maddeleri ile iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi hali düzenlenmiştir. Kanunun 24. Maddesinde işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı, 25. maddesinde ise işverenin haklı nedenle derhal fesih hakkının neler olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte işçi veya işverenin haklı fesih hakkını ne şekilde kullanacağı da kanunda düzenlenmiştir. Haksız fesih, işçi veya işverenden birinin, kanunda düzenlenen iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi sebeplerine dayanmaksızın, tek taraflı olarak iş sözleşmesini feshetmesine denir.
2- Haksız Fesih Nedenleri Nelerdir?
Kanunda belirtilen iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi sebepleri haricindeki nedenlerle iş sözleşmesinin feshedilmesinin haksız fesih olduğu ifade edildi. Bu haliyle iş sözleşmesinin feshedilmesine yol açan ve kanunda haklı nedenle fesih sebepleri arasında gösterilmeyen nedenler haksız fesih nedenleridir.
3- İş Sözleşmesinin Haksız Feshi Halinde İşçinin Hakları Nelerdir?
İş sözleşmesinin işverence haklı bir nedene dayanmaksızın feshedilmesi halinde haksız fesih gerçekleşecektir. Haksız fesih ile işten çıkartılan işçinin işçilik alacakları ve şartları bulunması halinde işe iade davası açma hakkı bulunmaktadır. İşçinin talep edebileceği alacakları aşağıdaki gibidir;
- Kıdem Tazminatı (İşçinin en az 1 yıl çalışmış olması gerekir)
- İhbar Tazminatı
- Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti Alacağı
- Fazla Mesai Alacağı
- Yıllık Ücretli İzin Alacağı
- Haksız Fesih Tazminatı
4- İşe İade Davası Nedir?
Haksız fesih nedeniyle işten çıkarılan işçi, şartları bulunması halinde işe iade davası açabilir. İşe iade davasının şartları aşağıda belirtilmiştir;
- İş Kanunu’na veya Basın İş Kanunu’na tabi olmak,
- İşyerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırmak,
- İşçinin 6 ay dolmadan işe iade davası açamaması,
- İş sözleşmesinin belirsiz süreli olması,
- İş sözleşmesinin işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın feshedilmesi
5- İşçi Tarafından İş Sözleşmesinin Haksız Feshi
İş sözleşmesine bağlı olarak çalışan işçi, iş sözleşmesini haklı bir nedene dayalı olarak haklı fesih veya bildirim sürelerine uyarak iş sözleşmesini sonlandırabilir. İşçi, haklı fesih nedeni olmaksızın ve bildirim sürelerine uymadan iş sözleşmesini feshederse işverene ihbar tazminatı ödemek zorundadır. İhbar tazminatının miktarı ise işçinin işyerinde çalıştığı süreye bağlı olarak değişiklik gösterecektir.
Av. Ramazan Bayram / Şubat 2024
