Ortaklığın Satış Suretiyle Giderilmesi
Ortaklığın giderilmesi davası satış usulü, bu tür davalarda sorunun çözülmesi için gerekli yollardan biridir. Birlikte mülkiyete tâbi taşınır veya taşınmaz mallar ile ilgili ferdi mülkiyete geçişi sağlayan bir dava olan ortaklığın giderilmesi davası, diğer adıyla izale-i şuyu davası aynı zamanda birlikte mülkiyete son veren bir dava türüdür.
Ortaklığın giderilmesi davası, satış suretiyle ortaklığın giderilmesi veya aynen taksim yoluyla ortaklığın giderilmesi talepli açılabileceği gibi her iki talep terditli olarak da istenebilir. Taleple bağlılık ilkesince davacı tarafın hangi yolu tercih ettiğini ortaklığın giderilmesi dava dilekçesinde açıkça belirtmesi gerekmektedir. Bu yazımızda satış suretiyle ortaklığın giderilmesi davası satış usulüne değinilecek olup, ortaklığın giderilmesi hakkında ki yazımıza ulaşmak için bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi Kararı
Davacı taraf, ortaklığın giderilmesi dava dilekçesinde satış suretiyle ortaklığın giderilmesini talep edebileceği gibi ortaklığın giderilmesi için hangi yolu talep ettiğini belirtmemiş de olabilir. Bu durumda mahkemece ortaklığa konu malın niteliği göz önüne alınarak karar verilecektir. Ortaklığın satış suretiyle giderilmesi istenmiş ise taleple bağlılık ilkesi uyarınca artık mahkeme yalnızca satış yolunu değerlendirecektir. Bu halde davaya konu mal varlığı satışa çıkarılarak elde edilecek bedel ortaklar arasında payları oranında paylaştırılacaktır.
Şayet ortaklığın giderilmesi isteminde ortaklığın satış suretiyle giderilmesi veya aynen taksim istenmiş veya hangi yolun talep edildiği belirtilmemiş ise bu durumda mahkeme aynen taksimin şartlarının mevcut olup olmadığını da inceleyecektir. Bu halde ortaklığa konu taşınmazın bölünme imkanı yok ise veya bölünmesi halinde taşınmaz ciddi değer kaybına uğrayacaksa aynen taksim istemi yerine satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilecektir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Satış Usulü
Mahkemece ortaklığın giderilmesi davası satış usulüne karar verilmesi halinde ortaklığa konu mal varlığı satılacak ve elde edilecek gelir paydaşlar arasında payları oranınca pay edilecektir. Bu halde satış yolunun hangi usulde gerçekleştirileceği önem taşımaktadır.
Medeni Kanun’unun 699.maddesi bu hususu açıklığa kavuşturmuştur. Buna göre satış açık arttırma yoluyla gerçekleştirilecektir. Ancak açık arttırma usulü ile satışta iki farklı yolla gerçekleşebilir. Birinci durum genel kural olan herkese açık olan açık arttırma yoluyla satış iken ikinci yol ise yalnızca ortakların katılabileceği açık arttırma usulü ile satışın gerçekleşmesidir. Yalnızca ortakların katılabileceği açık arttırma suretiyle satışın gerçekleşebilmesi için tüm paydaşların talebinin bulunması ve mahkemece bu yönde bir kararın verilmesi gerekmektedir.
Mahkemece ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmesi halinde satışın ne şekilde yapılacağı ve bedelin nasıl dağıtılacağı karar da belirtilmelidir. Bu halde mahkemece satış için bir memur görevlendirilecektir. Satış İcra ve İflas Kanunu’nun hükümlerine göre yapılacaktır. Buna göre icra dairesince taşınmazın satışı için satış günü belirlenir ve ilan edilir. Yapılacak ilanda açık arttırma şartnamesi belirtilir ve birinci ile ikinci satış günleri de belirtilir.
Satış ilanı tapuda kayıtlı tüm paydaşlara ve ilgililere tebliğ olunur. Satış bedeli taşınmazın kıymet takdirinin yüzde ellisinden aşağı olamaz. Açık arttırma sonucunda gerçekleşecek satışın bedeli peşin biçimde ödenir. Talep edilmesi halinde satış bedelinin ödenmesi için alıcıya on günlük süre verilebilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Satış Usulü Sonuç
Ortaklığın giderilmesi davasında satış yoluyla ortaklığın giderilmesine karar verilmesi halinde mahkemece satışın ne şekilde yapılacağı ve satış bedelinin nasıl pay edileceği belirtilecektir. Satış açık arttırma suretiyle yapılacak olup tüm paydaşların talebi ve mahkemece de bu talebin kabulü halinde, açık arttırma yalnızca paydaşlar arasında da gerçekleşebilir. Taşınmazlarda açık arttırma yoluyla yapılacak satış da ihale bedeli taşınmazın kıymet takdirinin yüzde ellisinden aşağı olamayacaktır. Tüm bu süreçlerin yürütülmesi ve hak kaybına uğranılmaması için hukuki yardım alınması önem teşkil etmektedir.
Av. Ramazan Bayram / Mart 2023
