Tedbir Nafakası Nedir?
Tedbir nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 169. maddesi uyarınca boşanma davası sırasında yargılama bitene kadar ihtiyacı olan eşin bakım, geçim ve varsa müşterek çocuğun bakımı ile korunması için alınan bir geçici önlemdir. Bu nafaka türü hakkında hakim resen, yani tarafların talebi bulunmasa dahi karar verebilir.
Evlilik birliğinin eşlere yüklemiş olduğu sorumluluklardan biride tarafların birbirine karşı bakım yükümlülüğünün bulunmasıdır. Bu nedenle boşanma davası hakkında hüküm verilinceye dek eşlerin birbirine karşı olan bakım yükümlülüğü devam etmektedir. Burada amaçlanan da eşlerin boşanma gerçekleşene kadar bakım yükümlülüğünü yerine getirmesidir.
Tedbir Nafakası Şartları
Tedbir nafakasının yoksulluk nafakasından farkı, kusur şartının aranmamasıdır. Yoksulluk nafakasında nafaka talep eden eşin daha az kusurlu olması şart iken tedbir nafakasında ise böyle bir şart bulunmamaktadır. Yargılama süresince eşlerden birinin ve varsa müşterek çocuğun bakımı ile ilgili bir güçlük oluşacağı yönünde hakim de kanaat oluşması halinde tedbir nafakası verilmesine hükmedilecektir.
Tedbir Nafakasında Taraflar
Boşanma davasında her iki eş de tedbir talebinde bulunabilir. Bu açıdan kanuni düzenlemede eşlerin cinsiyeti yönünde bir ayrıma gidilmemiştir. Eşlerden birinin yargılama süresince maddi güçlüğe düşeceğinin ispatlanması yeterlidir. Önemle belirtmek gerekir ki eşlerin dışında müşterek çocuk hakkında da tedbir nafakası verilmesine hükmedilebilir. Böyle bir durumda müşterek çocuğun velayeti geçici olarak kendisine verilen eş, diğer eşten müşterek çocuğun bakımı için ayrıca nafaka talebinde bulunabilir. Yine hakim tarafından bu husus resen nazara alınacak olup tarafların bu yöndeki talepleri bağlayıcı olmayacaktır.
Tedbir Nafakası Miktarı
Yoksulluk nafakasında olduğu gibi tedbir nafakasının miktarı belirlenirken tarafların sosyal ve ekonomik durumları, müşterek çocuğun ihtiyaçları, yargılama süresince tarafların içinde bulunacağı maddi koşullar, aylık gelirleri gibi faktörler belirleyici olacaktır. Dolayısıyla her boşanma davası için tayin edilecek tedbir nafakası, o davanın özgün koşullarına göre belirlenecektir.
Nafakanın miktarını saptamak hakimin takdir yetkisi içinde olup, hakim mevcut duruma göre karar verecektir. Yargıtay eşlerin bir arada yaşarken var olan hayat seviyeleri ve eşlerin bireysel olarak yaşamlarını idame ettirebilmeleri için asgari düzeydeki ihtiyaçları arasında bir miktara karar verilmesi gerektiğini kabul etmektedir.
Tedbir Nafakasının Artırılması ve Azaltılması
Boşanma davası sırasında tarafların ekonomik durumlarında değişimler olması halinde bu durum tedbir nafakasında da değişikliğe yol açabilir. Nafakanın arttırılması veya azaltılması talebinde bulunan eşin, diğer eşin veya kendisinin ekonomik durumunda yaşanan değişimleri ileri sürerek bu yönde karar verilmesini hakimden talep etmesi gerekmektedir.
Nafaka alacaklısı olan eş, diğer eşin gelirinin arttığını ileri sürerek nafaka artırımı talep edebilir. Nafaka yükümlüsü olan eş ise kendisinin ekonomik durumundaki kötüleşmeyi veya diğer eşin ekonomik durumundaki iyileşmeyi nafakanın azaltılması için ileri sürebilir.
Tedbir Nafakasının Başlaması & Bağlanması
Bu nafaka türü, aile hukuku kapsamında boşanma davası öncesinde veya sırasında eşlerin ya da çocukların maddi olarak korunması amacıyla talep edilen bir nafaka türüdür.
Tedbir Nafakası Ne Zaman Başlar?
Mahkeme, nafaka talep eden tarafın başvurusu üzerine karar verir. Tedbir nafakası, mahkemenin bu kararı aldığı tarihten itibaren geçerli olur. Yani, karar alındığı andan itibaren nafaka borçlusu bu yükümlülüğü yerine getirmek zorundadır. Ancak geçmişe dönük bir şekilde, dava tarihinden itibaren uygulanmasına da karar verilebilir.
Tedbir Nafakası Ne Zaman Bağlanır?
Boşanma davası tedbir talebi, genellikle boşanma davası dilekçesiyle ya da ayrı bir dilekçeyle yapılır. Mahkeme, tarafların maddi durumlarını inceledikten sonra uygun görürse nafakaya hükmeder. Bu süreç, mahkemenin iş yüküne bağlı olarak değişse de genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında bir süreyi bulabilir.
Tedbir nafakası, dava süresi boyunca devam eder ve boşanma kararı kesinleştiğinde yerini diğer nafaka türlerine (iştirak veya yoksulluk nafakası gibi) bırakabilir. Mahkemeden talepte bulunarak hakkınızı koruma altına alabilirsiniz.
Tedbir Nafakası Nasıl Sona Erer?
Geçici nitelikte bir önlem olan tedbir nafakası aşağıdaki durumlarda sona erer;
- Boşanma davasına dair yargılama sona erene kadar nafaka da devam eder. Davanın sona ermesi ile birlikte nafaka da sona erecektir.
- Boşanma davasının taraflarından birinin ölmesi veya gaipliği hakkında karar verilmesi durumunda nafaka sona erecektir.
- Nafaka yükümlüsü eş, nafaka alacaklısı olan eşin, nafakaya artık ihtiyacının bulunmadığı ispatlarsa, hakim tarafından Türk Medeni Kanunu’nun 176/4 ve 176/3 hükümleri kıyas yoluyla uygulanarak tedbir nafakasının kaldırılmasına karar verilebilir.
- Boşanma davası sona erdikten sonra, tedbir nafakası kendiliğinden sona ererek, eş için yoksulluk nafakasına müşterek çocuk için ise iştirak nafakasına dönüşecektir.
Tedbir Nafakası Zamanaşımı
Boşanmada tedbir nafakası istemine dair zamanaşımı bulunmamaktadır. Boşanma davasına bağlı bir önlem olduğu için yargılama süresince her zaman istenebilir ve hakim tarafından her zaman karar verilebilir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Boşanma davasına bakmakla yetkili ve görevli olan Aile Mahkemesi tedbir nafakası hakkında da karar verecektir.
Av. Ramazan Bayram / Kasım 2024
