Av. Ramazan Bayram / Mayıs 2024
Terk Nedir?
Taraflar arasında evlilik birliğinin gerçekleşmesi ile eşlerin birbirine karşı en önemli sorumluluklarından biri, eşlerin ortak konutta bir arada bulunmasıdır. Eşlerden birinin sürekli olarak ortak konuttan iradi şekilde ayrılması haline terk denir. Evi terk eden kocaya veya kadına yönelik boşanma davası açılabilir.
Terk nedeniyle boşanma davası özel boşanma sebeplerinden olup Türk Medeni Kanunu’nun 164. Maddesi uyarınca düzenlenmiştir. Buna göre: “Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hakim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır. Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hakim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi halinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilan yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.”
Terk Nedeniyle Boşanma Davasının Şartları Nelerdir?
Terk nedeniyle boşanma davasının Medeni Kanunu’nun 164. Maddesinde düzenlenmiş olduğu yukarıda belirtildi. Kanunun bu maddesi ile terkin unsurları ve buna bağlı boşanma koşullarının neler olduğu ortaya konulmuştur. Terk nedeniyle boşanma davası açılmasının koşulları aşağıdaki gibidir.
1 – Eşlerden Birinin Ortak Hayata Son Vermesi
Medeni Kanun’un 185. Maddesi uyarınca eşler birlikte yaşamak zorundadır. Eşlerden birinin ortak hayata son verme kastıyla ortak konuttan ayrılmış olması terke dayalı boşanma davasının ilk şartıdır. Bununla birlikte kanunumuzda terk gerçek terk ve varsayılan terk olarak ikiye ayrılmıştır. Gerçek terk eşlerden birinin fiili olarak ortak konuttan ayrılması iken varsayılan terk ise eşlerden birinin diğer eşi ortak konuttan kovması, ortak konuta dönmesini engellemesi şeklindedir. Burada önemle belirtilmesi gerekir ki terk eden kadın veya erkek, eşin haklı bir sebebinin bulunmaması gerekir.
2 – Evlilik Birliğinin Getirdiği Yükümlülükleri Yerine Getirmeme Amacı Olması
Evlilik birliğinin yükümlülüklerinden biri de eşlerin bir arada yaşamasıdır. Terk eden eşin bu yükümlülüğü yerine getirmemek amacıyla ortak konuttan ayrılması terk nedeniyle boşanma davasının ikinci şartıdır.
3 – Terk Edenin Haklı Bir Nedeninin Bulunmaması
Terk nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için terk eden eşin haklı bir nedene dayanmaksızın ortak konuttan ayrılmış olması gerekir. Örneğin can güvenliği nedeniyle ortak konuttan ayrılmış bulunan eş ortak konutu terk etmiş sayılmaz. Bilakis burada terk eden taraf can güvenliği tehdidinde bulunan eştir.
4 – Terkin En Az 6 Ay Boyunca Sürmüş Olması
Medeni Kanun’un 164. Maddesi uyarınca terk nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için terkin kesintisiz şekilde en az 6 ay boyunca sürmüş olması gerekir. Bu süre zarfında taraflar evlilik birliğini sürdürme amacıyla yeniden bir araya gelirse 6 aylık sürenin yeniden başlaması gerekir.
5 – Terk Eden Eşe İhtar Çekilmesi
Terk nedeniyle boşanma davasının diğer şartı terk eden eşe ortak konuta dönmesi için diğer eş tarafından ihtar çekilmiş olmasıdır. Çekilecek ihtar, terkin gerçekleştiği tarihten itibaren 4 ay geçtikten sonra yapılacaktır. İhtarın çekilmesi ile terk eden eşin geri dönmesi için en az 2 aylık süre verilecektir. Terk eden eşe çekilecek ihtar gerektiğinde ilan yoluyla yapılabilir.
Terk Nedeniyle Boşanma Davasında Tazminat
Boşanma davasında, boşanmaya sebep olan ve kusuru daha fazla bulunan eş diğer eşe, talep edilmesi halinde tazminat ödemekle yükümlüdür. Terk sebebiyle boşanma davası kanunun özel nitelikte boşanma sebepleri arasında gösterdiği bir boşanma davasıdır. Terkin ispat edilmesi halinde terk eden eş kusurlu sayılacaktır. Buna bağlı olarak kusurlu bulunan terk eden eş, diğer eşe maddi ve manevi tazminat ödemekle yükümlü olacaktır.
Boşanma davasında, boşanmaya sebep olan ve kusuru daha fazla bulunan eş diğer eşe, talep edilmesi halinde tazminat ödemekle yükümlüdür. Terk sebebiyle boşanma davası kanunun özel nitelikte boşanma sebepleri arasında gösterdiği bir boşanma davasıdır. Terkin ispat edilmesi halinde terk eden eş kusurlu sayılacaktır. Buna bağlı olarak kusurlu bulunan terk eden eş, diğer eşe maddi ve manevi tazminat ödemekle yükümlü olacaktır.
Terk Nedeniyle Boşanma Davasında Yetkili Ve Görevli Mahkeme
Terk nedeniyle boşanma davasında aile mahkemesi görevlidir. Yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri veya eşlerin evlilik birliği içinde son altı ay oturdukları yer mahkemesidir.
